Inicjatywa lokalna to forma współpracy jednostek samorządu terytorialnego z ich mieszkańcami, w celu wspólnego realizowania zadania publicznego na rzecz społeczności lokalnej. [middle1] Dlatego jeżeli wraz z innymi mieszkańcami macie pomysł na konkretne, ważne dla Was i Waszej społeczności przedsięwzięcie, to możecie złożyć wniosek do Urzędu, aby wspólnie ten pomysł zrealizować. Wnioski muszą dotyczyć minimum jednego z następujących obszarów: działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych, obejmującej w szczególności budowę, rozbudowę lub remonty dróg, kanalizacji, sieci wodociągowej stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego, a także budynków oraz obiektów małej architektury, działalności charytatywnej, podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej, działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego, kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, promocji i organizacji wolontariatu, nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania, wspierania i upowszechniania kultury fizycznej, turystyki i krajoznawstwa, ochrony przyrody, w tym zieleni w miastach i wsiach, ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego, porządku i bezpieczeństwa publicznego, rewitalizacji. Realizacja inicjatywy lokalnej polega na współpracy obu stron – mieszkańców i Urzędu. Wkład mieszkańców (jako wnioskodawców) może polegać na pracy społecznej, na świadczeniach pieniężnych lub rzeczowych. Urząd nie przekazuje mieszkańcom dotacji na inicjatywę lokalną. Urząd wspiera realizację zadania w sposób organizacyjny lub rzeczowy, w tym również poprzez np. zakup usług i/lub materiałów niezbędnych do realizacji inicjatywy lokalnej . Trzeba jednocześnie pamiętać, że realizacja inicjatywy lokalnej musi być zgodna z innymi przepisami prawa – w tym z prawem zamówień publicznych. Mieszkańcy mogą otrzymać od Urzędu na czas trwania umowy rzeczy konieczne do wykonania inicjatywy lokalnej Mieszkańcy nie mogą czerpać zysku z realizacji inicjatywy. Wniosek o realizację inicjatywy lokalnej moga złożyć mieszkańcy bezpośrednio (minimum dwie osoby) lub mieszkańcy za pośrednictwem organizacji pozarządowych lub podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (z wyłączeniem spółdzielni socjalnych - zob. art 3a wspomnianej ustawy).
