Gniew nie musi być naglą, nieobliczalną eksplozją. Nie musi się także w nas odkładać wywołując długotrwałe urazy, poczucia krzywdy i choroby. Możesz ćwiczyć wyrażanie gniewu w następujący sposób: Kiedy masz trudność z wyrażaniem gniewu, kiedy poczujesz złość – wycofaj się. Usiądź i zastanów się nad całą sytuacją. Zdaj sobie jasno sprawę z tego, co jest przyczyną twojej wściekłości. Niektórym osobom może pomóc napisanie o tym. Uświadom sobie jasno, czego chcesz od drugiej osoby; co takiego ma zrobić lub czego zaniechać. Przećwicz to, co masz powiedzieć. Możesz powiedzieć to głośno. Możesz to ćwiczyć z zaprzyjaźnioną osobą. Wypowiedź można zacząć od: Jestem na ciebie zła. Obiecałaś oddać mi dzisiaj bluzkę i tego nie zrobiłaś. Kiedy poczujesz, że jesteś gotowa, skontaktuj się z tą osobą, na którą się gniewasz. Możesz powiedzieć, że jesteś zdenerwowana i że chcesz porozmawiać. Najlepiej zmówcie się na jakiś określony termin. Wyraź swój gniew wobec osoby, która cię uraziła. Choć często się zdarza, że nasza gniewna reakcja na czyjeś zachowanie jest wynikiem naszych wcześniejszych doświadczeń, (na przykład koleżanki w szkole stale coś pożyczały i nigdy nie oddawały i teraz nie oddanie bluzki podwójnie cię gniewa), powiedz – gniewam się na ciebie… Najlepiej jest wyrażać gniew na bieżąco. Wycofywanie gniewu w pierwszej chwili jest wskazana tylko dla osób, które muszą dopiero uczyć się radzenia sobie z gniewem i złością i bezpiecznego wyrażania tych uczuć. Zwróć uwagę na to, czy to co czujesz jest tylko gniewem, czy wściekłością. Jeśli stale czujesz niezadowolenie i przesadnie reagujesz na drobiazgi, może to oznaczać, że gdzieś głębiej tkwi w tobie wściekłość, nad którą warto popracować. Ale uwaga! Przy wściekłości chcemy najczęściej zranić drugą osobę i dlatego wściekłość bywa niebezpieczna dla otoczenia. To gniew połączony ze wstydem zawiera w sobie elementy paniki. Ogarnia nas najczęściej wtedy, gdy czujemy się przestraszeni i niezdolni do kontrolowania sytuacji. Przy napadzie wściekłości zdarza się mówić od rzeczy, krzyczeć, wyolbrzymiać sytuację, stosować przemoc. Tendencja do niekontrolowanego uwalniania w sobie wściekłości, która ze swej natury jest prymitywna i trudna do opanowania może być wskazówką, że warto skorzystać z pomocy terapeuty. Izabella Anna Zaremba
