15 czerwca 2015 w Forcie Sokolnickiego odbyła się publiczna prezentacja wyników warsztatów urbanistyczno-projektowych dotyczących zagospodarowania przestrzeni wokół Placu Grunwaldzkiego , zorganizowanych przez SARP na zlecenie miasta. Obok pięciu prac z drugiego etapu warsztatów, swoją koncepcję przedstawiła także pracownia JEMS Architekci. [middle1] Mimo wczesnej godziny (17:00) gdy wielu żoliborzan wciąż pracuje lub dopiero wraca z pracy, na prezentacji licznie pojawili się mieszkańcy, co - sądząc po przygotowaniu małej salki - zaskoczyło organizatorów. Dobrze reprezentowane były władze miejskie: wśród gości byli m.in. Wiceprezydent Jacek Wojciechowicz (odpowiedzialny m.in. za planowanie przestrzenne), dyrektor Biura Architektury i Planowana Przestrzennego Marek Mikos, Burmistrzowie Żoliborza - Krzysztof Bugla i Grzegorz Hlebowicz, oraz liczni radni dzielnicy. Organizatora - SARP, reprezentowali członkowie Jury: Andrzej Brzeziński (ekspert ds. komunikacji), Dariusz Hyc, Piotr Sawicki, koordynator warsztatów Janina Trepczyńska-Grynberg, oraz moderator dyskusji, urbanista, dr hab.inż.arch. Krzysztof Domaradzki. Cytując jeden z późniejszych nieoficjalnych komentarzy - było to miłe spotkanie o dość pociesznym wpływie na rzeczywistość : z jednej strony, władze miejskie najwyraźniej starają się wyjść z ważnymi decyzjami z zacisza gabinetów, zaś zaangażowanie młodych głów dało pokaźny plon dobrych pomysłów okraszonych sporą dawką realizmu, którego brakowało niektórym dawniejszym ideom. Z drugiej strony, plan powstanie w miejskiej pracowni, nic nie wiadomo by ktoś z jej zespołu pojawił się na prezentacji i dyskusji, zaś klarownych mechanizmów do uwzględnienia wniosków i propozycji w procesie tworzenia planu nie wskazano, co zresztą momentalnie wypunktowali przedstawiciele Stowarzyszenia Nowy Żoliborz. Ostatecznie, wiemy że wyniki warsztatów zostaną przekazane zespołowi tworzącemu projekt planu. Miejmy nadzieję, że zespół ten szeroko zaczerpnie najlepsze elementy warsztatowych propozycji. Na zdecydowany plus organizatorom warsztatów należy zapisać przygotowanie szczegółowej, kolorowej broszury z wszystkimi zgłoszonymi pracami. Publikacja ta była dostępna już na spotkaniu, a teraz wszyscy mogą pobrać jej elektroniczną wersję ( http://goo.gl/rVXm0F , link na dole strony). Na koniec warto zauważyć, że z ust Wiceprezydenta Wojciechowicza usłyszeliśmy deklarację, że miasto nie będzie sprzedawać swoich gruntów do uchwalenia planu dla Placu, zaś z ust Dyrektora Mikosa - że możemy się spodziewać wyłożenia propozycji planu po wakacjach. Poniżej przedstawiamy krótki przegląd projektów. Projekt 1 - Andrzej Jurkiewicz Najsilniejszą stroną tego projektu jest zintegrowany hub przesiadkowy. Twórcy zwrócili uwagę na 9 niemiłosiernie rozsianych po okolicy przystanków, proponując ich integrację w wygodny zespół pozwalający maksymalnie wykorzystać potencjał komunikacji zbiorowej. Najpoważniejszą zmianą w układzie dróg jest likwidacja obecnego przebiegu ul.Matysiakówny i przesunięcie jej na północny zachód, oraz przesunięcie włączenia torowiska w ciągu ul.Broniewskiego w ul.Popiełuszki na północ. Ten element niemal jednomyślnie wprowadzają aż 4 projekty. Od strony zabudowy, domyślam się że chodziło wyłącznie o zamarkowanie linii fasad, tak by zostawić jak najwięcej swobody inwestorom dla konkretnych propozycji. Niestety, stworzyło to wrażenie propozycji zabetonowania niemal wszystkiego, i wepchnięcia w każdy dostępny skrawek przestrzeni monstrualnych, dziewięciokondygnacyjnych szaf . W dodatku trącących myszką, gdyż dominująca nad założeniem umieszczonego po zachodniej stronie, idealnie płaskiego placu szafa w dość czytelny sposób nawiązuje do słynnego gmachu Atlantis Condominium z lat 80-tych XX w. Ot, takie żoliborskie Miami. Projekt 2 - AxA+F Architektura Anna Flak To jedyny projekt, który pośrednio stwierdza, że plac nie jest potrzebny - że należy zaakceptować i dokończyć elementarny układ skrzyżowania zdeterminowany przez trzy istniejące kompleksy zabudowy, a w zamian nie tylko zachować ale i rozbudować Park Grunwaldzki. Również ten projekt proponuje integrację komunikacji w jednym miejscu, za to dość dziwaczna wydaje się propozycja monstrualnej kładki nad nasypem wiaduktu ul.JPII. Wobec generalnie złych doświadczeń miasta z takimi konstrukcjami, nie wydaje się ona najlepszym rozwiązaniem na przełamanie bariery nasypu. Od strony zabudowy, proponowane jest gromadzenie mniejszych modułów wzdłuż pierzei ciągów komunikacyjnych zatopionych w zieleni, co świetnie nawiązuje do modernistycznych tradycji Żoliborza. Projekt 3 - IP Inicjatywa Projektowa To jedyny projekt, który nawiązuje do przedwojennych, monumentalnych planów półkolistego placu. Gęsta, ale niewysoka, parawanowa zabudowa zatopiona w gęstej zieleni to również element bardzo żoliborski (VII kolonia WSM!). Wątpliwości Jury wzbudziły zaś rozwiązania komunikacyjne - zwężenie ciągu ul.Popiełuszki, oraz pozostawienie obecnego układu torowisk tramwajowych, czyli na środku przyszłego placu. Projekt 4 - Zespół Autorski Opracowanie piątki architektów (Katarzyna Łowicka, Tomasz Bierezowski, Jacek Damięcki, Mirosław Falkowski, Zygmunt Użdalewicz) w moim przypadku przywołało wspomnienie historii z projektowaniem lasu w Lesiu Joanny Chmielewskiej. Propozycja zakłada - co zresztą bardzo się obecnym podobało - zatopienie całego rozwiązania w zieleni, zamkniętej w ramy niewysokiej zabudowy. Podobnie jak w projekcie 1, mamy tu propozycję pawilonu wielofunkcyjnego - tutaj ma on postać strzelistej, szklanej konstrukcji dominującej nad całym założeniem. Twórcy tego projektu proponują też kontynuowanie nowej zabudowy po wschodniej strony ul.JPII, oraz neutralizację bariery nasypu ulicy przez przebicie w nim dwóch szerokich przejść dla pieszych, pozwalających mieszkańcom najkrótszą drogą przekraczać oś wielkiej arterii komunikacyjnej. Projekt 5 - ZURBIK Zbigniew Kaiser Ta propozycja to nieco dziwny koktajl wysokiej (do 10 kondygnacji) zabudowy o wręcz archaicznych, zgeometryzowanych formach, oraz niesłychanie rozbudowanego, ambitnego programu dla placu jako miejsca dla ludzi , sięgającego do koncepcji czterech żywiołów dla funkcjonalnego podzielenia przestrzeni na strefy korespondujące z różnymi formami aktywności mieszkańców.
