Aby ominąć pułapkę fazy schyłku w życiu przedsiębiorstwa należy już od pierwszych dni budować organizację zdolną do stałego rozwoju. Zaprezentowane poniżej zasady stałego wzrostu są odpowiedzią na wcześniej sformułowane przyczyny upadku firm polskich. Jeżeli właściciel firmy już od pierwszych dni skoncentruje się nie tylko na produkcie, rynku, zysku czy rozwoju własnej osobowości jako menadżera, lecz na sposobie zorganizowania przedsiębiorstwa np. zgodnie z opisanymi poniżej zasadami, to historia wielu firm pokazuje, że zbuduje wspaniałe ciągle rozwijające się przedsiębiorstwo. Gdzie szukać inspiracji i wiedzy związanej z rozwojem? Każda firma powinna uczyć się od swych bardziej skutecznych rywali. Nie ignoruj informacji z rynku Właściciel bardzo często tak koncentruje się na realizowaniu wizji rozwoju, że traci kontakt z otaczającą rzeczywistością. Bardzo często wierząc, że jego produkt jest dobry, a z jakiegoś powodu sprzedaż spada, coraz bardziej go doskonali, gdy dalej nie przynosi to wyników, obniża cenę, by zdobyć rynek. Należy nieustająco pytać pracowników, jak oni oceniają sytuację na rynku, jakie oni zaproponowaliby rozwiązania. Doskonały właściciel wcale nie uważa, że wszystko wie najlepiej. Czasami bardziej prawdziwe informacje z rynku ma nasz pracownik, który na co dzień sprzedaje produkt czy usługę. Klienci naszej firmy powinni stanowić niezwykle wartościowe źródło informacji. Bardzo często to klient jest źródłem rozwoju firmy. Jego wymagania dotyczące produktu czy obsługi powodują, że firma się doskonali i rozwija, jeżeli oczywiście słucha uwag klienta. Np. Jim Collins w takiej sytuacji proponuje firmom wprowadzenie metody czerwonej flagi , by uzyskać informacje, których nie można zignorować. Pracownicy otrzymują czerwoną kartkę, którą mogą użyć /np. raz na kwartał/. Pracownik może ją użyć - pokazać Szefowi, gdy jego zdaniem jakieś zdarzenia, decyzje, informacje mogą wywrzeć negatywny wpływ na rozwój firmy. W ten sposób wcześniej zwróci właścicielowi uwagę na zdarzenie czy działanie, które jest zagrożeniem dla firmy. Jeżeli mimo to w firmie podjęte zostaną błędne decyzje, to doskonały właściciel nie szuka winnych, ale przyczyn tego błędu. Analizuj jeden wskaźnik ekonomiczny charakterystyczny dla firmy Właściciel/Szef firmy powinien zadać sobie pytanie: gdyby mógł wybrać tylko jeden wskaźnik w formule zysk przypadający na x, który chciałby systematycznie powiększać, to jaki to byłby wskaźnik - zysk/na każdego pracownika, zysk/na wizytę każdego klienta, zysk/sprzedaż w każdym punkcie, zysk/ markę. Pytanie o taki wskaźnik zmusza do głębszego zastanowienia, jakie są rzeczywiste i kluczowe elementy rozwoju ekonomicznego naszej firmy, co przynosi korzyści materialne. Czasami już sama dyskusja nad stworzeniem takiego wskaźnika potrafi wnikliwie ocenić sytuację przedsiębiorstwa. Koncentruj się na tym co robisz najlepiej Jeżeli dzisiaj jesteś właścicielem sklepu, to staraj się zbudować najlepszy sklep, a jeżeli chcesz się rozwijać dalej, to otwórz sklep w innym miejscu, a nie w tym samym np. hotel. Jeżeli powiodło Ci się ze sklepem w danym mieście, to jest duża szansa, że powiedzie Ci się i w innym miejscu, a o branży hotelowej będziesz się musiał uczyć od nowa. Powodzenie na prowadzeniu sklepu spożywczego nie zawsze może się przełożyć na prowadzeniu np. hotelu. Zrozumieć, Zaplanować i Kontrolować wzrost firmy Większość firm rozpoczynających działalność, pracuje bez określonego planu działania. Najczęściej właścicielowi wpadł pomysł do głowy i zaczął go realizować. Jeżeli pomysł sprawdził się na rynku, to firma spontanicznie się rozwija. Nie sporządzono planu np. jaki poziom sprzedaży chcemy osiągnąć, jakich klientów obsługujemy, jakie zasoby /finansowe, ludzkie czy umiejętności/ potrzebujemy teraz i na później, w jakim kierunku zmierzamy i co chcemy osiągnąć. Jakkolwiek firma się rozwija, ale nie efektywnie. Może być również tak, że firma nie jest przygotowana organizacyjnie do wzrostu. Aby móc sensownie zarządzać firmą w długim okresie, należy określić cel krótko i długoterminowy oraz drogi dojścia do celu, czyli sformułować strategię rozwoju i nakreślić plan realizacji oraz kontroli strategii. Elżbieta Marciniak