Historia pl. Grunwaldzkiego rozpoczęła się w latach dwudziestych ubiegłego wieku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918r. tereny otaczające Cytadelę Warszawską zostały przeznaczone na tworzenie nowej dzielnicy Żoliborz. To tutaj rozpoczął się wielki eksperyment realizacji idei przystępnych i przyjaznych domów dla osób żyjących z pracy najemnej. Był on wcielany w życie przede wszystkim przez spółdzielnie mieszkaniowe, które na dogodnych warunkach uzyskiwały tereny od skarbu państwa. Do niedawna były one własnością państwa rosyjskiego jako niezabudowane przedpole carskiej twierdzy trzymającej w szachu Warszawę. Jedną z głównych ulic powstającej nowej dzielnicy miała być Aleja Wojska Polskiego, a jej zachodnim zakończeniem plac Grunwaldzki. W planach był to duży półkolisty plac z siedmioma radialnie wychodzącymi z niego ulicami. Każda z nich miała nosić nazwę formacji wojskowej. Plany te zrealizowano przed wojną tylko częściowo, a po wojnie planiści przeznaczyli tereny za placem Grunwaldzkim pod zabudowę przemysłową, a sam plac stał się zwykłym węzłem komunikacyjnym. Na początku XXI wieku upadające tu zakłady przemysłowe zostały wykupione przez deweloperów, którzy zaczęli je wyburzać i przeznaczać ich tereny na osiedla mieszkaniowe. Ten trend został zauważony przez władze miejskie i w 2004 r. Rada Warszawy podjęła uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Żoliborza Południowego zwanego dotychczas Przemysłowym. Jego założenia przewidywały nadanie znacznej części zdegradowanego poprzemysłowego obszaru funkcji mieszkaniowo-usługowych, gdzie plac Grunwaldzki miał zostać jego istotnym elementem. Niestety prace przeciągały się, ponieważ zaproponowana koncepcja pracowni profesora Kicińskiego była niemożliwa do wprowadzenia w życie. Zakładała ona kontynuację przedwojennych zamierzeń urbanistycznych, nie biorąc pod uwagę, że ta część Warszawy nie jest już peryferyjną, ale centralną dzielnicą. W związku z tym intensywność zabudowy powinna być większa. Ponadto, planowane drogi, tereny parkowe i lokalizacja znacznych terenów pod obiekty administracji publicznej nie uwzględniały w wielu przypadkach stosunków własnościowych i interesów ich właścicieli. Bez wykupu i wywłaszczeń takiego planu nie dałoby się zrealizować. A na to nie było zgody właścicieli i środków finansowych w budżecie miasta. Gdy w 2007 roku zostałem zastępcą burmistrza, miałem świadomość ogromnej roli urbanistycznej okolic pl. Grunwaldzkiego jako bramy wejściowej na Żoliborz oraz łącznika pomiędzy starym a nowopowstającym Żoliborzem Południowym. W dodatku była, i istnieje w dalszym ciągu, ogromna szansa przekształcenia tego nieprzyjaznego węzła komunikacyjnego w żyjącą przestrzeń publiczną. Dlatego też starałem się zainteresować wszystkich decydentów, jak i też inwestorów tym tematem. Moim marzeniem było przynajmniej ruszyć z dyskusją i warsztatami na temat tego, jak ten plac ma wyglądać. Przy wsparciu finansowym inwestorów i władz miejskich pracownia KAPS ARCHITEKCI przygotowała śmiałą nowatorską wizję placu Grunwaldzkiego. Jej elementy, w tym docelowo poprowadzenie ruchu kołowego relacji al. Jana Pawła II – Broniewskiego tunelami pod Placem Grunwaldzkim, zostały ujęte w innej dwuwariantowej koncepcji placu sporządzonej przez Miejską Pracownię Planowania Przestrzennego i Strategii Rozwoju, której powierzono ostateczne opracowanie planu miejscowego Żoliborza Południowego. Ta nowa koncepcja ma swoich zwolenników i przeciwników, dlatego też w kwietniu br. przy wsparciu finansowym miasta Warszawski Odział SARP zorganizował warsztaty urbanistyczno-architektoniczne dotyczące zagospodarowania przestrzeni publicznej wokół Placu Grunwaldzkiego na Żoliborzu. Celem warsztatów jest uzyskanie różnorodnych propozycji programowych i przestrzennych zagospodarowania obszaru u zbiegu ulic Broniewskiego, Jana Pawła II i Alei Wojska Polskiego, które będą pomocne do dopracowania tworzonego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Na podstawie zgłoszeń wyłoniono pięć zespołów projektowych, których zadaniem było opracowanie propozycji urbanistycznych obejmujących plac i jego otoczenie. Publiczna prezentacja tych prac ma się odbyć 15 czerwca o godz. 17.00 w Forcie Sokolnickiego. W imieniu organizatorów zostałem upoważniony i poproszony do zaproszenia wszystkich osób zainteresowanych tym tematem na prezentację wyników warsztatów i dyskusję na ten temat. W związku z tym przytoczę w całości tekst zaproszenia Warszawskiego Oddziału SARP. Witold Sielewicz PROJEKT ŻOLIBORZ Zaproszenie W imieniu Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich zaprasza się na publiczną prezentację rezultatów warsztatów urbanistyczno-projektowych dotyczących zagospodarowania przestrzeni wokół Placu Grunwaldzkiego na Żoliborzu, która odbędzie się 15 czerwca br. o godz. 17.00 w Forcie Sokolnickiego . Warsztaty przygotowane zostały przez Oddział Warszawski Stowarzyszenia Architektów Polskich, na zlecenie Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy. Rozwiązania i wnioski wypracowane podczas nich będą wykorzystane przy opracowaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego tego rejonu. Prace zakwalifikowanych pięciu zespołów projektowych zostaną zaprezentowane w formie wystawy i prezentacji autorskiej, po której odbędzie się dyskusja z udziałem przedstawicieli władz Miasta, Dzielnicy Żoliborza, architektów oraz mieszkańców na temat przyszłości urbanistycznej okolic Placu Grunwaldzkiego. Serdeczniej zapraszamy do wzięcia udziału w tym spotkaniu. Koordynator Warsztatów Arch. Janina Trepczyńska-Grynberg Fot.: http://warszawa.wikia.com/
